Odnoszą się do nich i opisują zmianę jaką chcemy w nich uzyskać
2) Celom powinny być podporządkowane metody i organizacja pracy nauczyciela
3) Znaczenie celów kszałcenia :
-stanowią one podstawowy czynnik wyznaczający rozwiązania innych elementów procesu kształcenia
-są wyznacznikiem doboru i układu treści kształcenia oraz podstawowym kryterium w doborze metod, form organizacyjnych i środków dydaktycznych
-stanowią podstawę planowania i organizowania działań uczestników procesu kształcenia
-są kryterium efektywności procesu dydaktycznego
3) Świadomość :
-fenomenalne doznania podmiotu
-wiedza podmiotu o określonych właściwościach
-przytomność albo stan czuwania
4) Według M.Kowalczyk Świadomość to subiektywna realność aktualnie doświadczana przez podmiot
5) W wypadku definiowania celu jako pożądanego stanu rzeczy należy zwrócić uwagę na to, że to co pożądane przez kogoś musi być słusznie przez niego cenione, czyli musi być faktycznie wartościowe.
6) Motywacja to stan służący nakierowaniu działań jednostki na określony cel
7) Warunkiem skutecznej działalności jest uświadomienie sobie przez podmiot działający celu podejmowanych czynności. Aby dobrze uświadomić cel nauczania trzeba oprzeć się na podstawowych cechach czynności człowieka, którymi są UKIERUNKOWANIE i ZORGANIZOWANIE
-ukierunkowanie to proces naprowadzania jednostki na prawidłowe dojście do celu
-zorganizowanie to przypisanie odpowiednich jednostek czasowych na osiągnięcie danej czynności np 45 minut na naukę danego tematu.
W mechanizmach ukierunkowujących i organizujących podkreśla się role informacji. Otrzymywane informacje są przetwarzane w wyniku złożonych procesów analizy i syntezy. W trakcie wytwarzane są programy działania i dokonuje się kontrola wykonania
(czyli człowiek wytwarza sobie obraz sytuacji, przebiegu zdarzeń wewnętrznych, który umożliwia przygotowanie zawczasu do zdarzeń, które dopiero nastąpią i do własnych kolejnych czynności )
Nauczyciel dostaje informację czego ma uczyć, przygotowuje plan działania i metody nauczania a następnie wprowadza je w życie.
Możemy wyróżnić 2 schematy
-poznawczy (ułatwia człowiekowi przewidywanie przyszłych zdarzeń)
-operacyjny (realizacja, która jest wyrazem gotowości wykonania określonych czynności w określonych warunkach)
Przewidywanie spełnia funkcje ukierunkowującą przebieg czynności dzięki równoczesnemu procesowi kontroli, który polega na porównywaniu rzeczywistości z tym co się przewiduje lub postuluje.
Świadomość kieruje czynnościami człowieka, głównie dzięki temu, że jest subiektywnym obrazem świata i samego siebie. Działanie tak rozumianej świadomości jest szczególnym przypadkiem działania informacji. Jej wpływ na czynności człowieka zależy od tego w jakim stopniu to co on sobie uświadamia jest dla niego ważne i prawdopodobne. Istotnym czynnikiem w ocenie wartości celu i prawdopodobieństwa jego realizacji jest wzrost aktywności
jednostki w miarę przestrzennego zbliżenia się do celu. Istotne są tu takie cechy celu jak jasność, struktura celu(ilość, jakość, powiązanie celów elementarnych)
Ważne jest czy cel jest narzucony czy własny. I czy ma związek z zainteresowaniami i potrzebami jednostki. Jeżeli uczeń nie zna konkretnego celu czynności, które wykonuje, ustala sobie własny cel tzw. cel uboczny. Np uczeń pisze kartkówkę, nie ma pojęcia po co mu ten materiał, którego się uczy ale ustala sobie swój własny cel, którym jest nieotrzymanie złej oceny, żeby rodzice na niego nie krzyczeli. Wówczas uczeń uczy się materiału dostaje dobrą ocenę i spełnia swój cel uboczny.
Jeżeli chcemy aby uczeń potrafił wykorzystać nabyte wiadomości w praktyce a jego czynności charakteryzowały się zdolnością do samokontroli i samokorygowania to należy go poinformować o zamierzonych wynikach danego celu. Nauczyciel powinien sobie uświadomić cel wykonywanych działań i uświadomić w tym ucznia.
Świadomość celu to odbicie, obraz rzeczywistości pożądanej pod pewnymi względami przez człowieka, wyznacza kierunek i strukturę działania zmierzającego do spowodowania lub utrzymania tego stanu rzeczywistości oraz umożliwiający kontrolę działania. Przyjęto więc że uczeń jest świadomy celu nauczania wtedy gdy posiada wiedzę o stanie rzeczy, zjawisk i procesów ujętą w sformułowaniu językowym lub graficznym celu oraz poczucie że stan ten jest dla niego pożądany pod pewnymi względami, co powoduje, że dąży on do spowodowania lub utrzymania tego stanu oraz kontroluje osiągane w tym zakresie rezultaty.
Uświadamianie celu kształcenia przez nauczyciela jest podstawowym i niezmiernie ważnym elementem procesu nauczania. Uświadamianie uczniom celu działań wraz z umotywowaniem potrzeby jego osiągnięcia jest pierwszym zabiegiem, który musi wykonać nauczyciel przed przystąpieniem do realizacji tematu. Świadomość celów zależy od tego jak go rozumiemy, realizujemy,kontrolujemy i jakie rezultaty uzyskujemy. Nie należy wymagać aktywności w realizacji celów od osoby, która ich nie rozumie.
ROZUMIENIE CELU NAUCZANIA :
Znajomość i rozumienie celu jest podstawowym warunkiem do podjęcia decyzji o jego realizacji. Gdy uczniowie nie rozumieją celów nauczania to pracują w sposób mechaniczny a i niekiedy chaotyczny. Praca taka jest nudna i przynosi negatywne skutki. O rozumianym celu kształcenia świadczy następujące zachowanie ucznia:
-umie powtórzyć cel
-sformułować go słownie lub pisemnie
-ująć własnymi słowami
Nauczyciele powinni formułować cele w sposób jasny, zrozumiały. Należy wskazać związek między celami realizowanych zajęć a użytecznością danej wiedzy w życiu codziennym.
Bibliografia F.Bereźnicki. Dydaktyka kształcenia ogólnego, Kraków 2001, Pod red F.Bereźnicki i J. Świrko-Pilipczuk, Procesy uczenia się i ich efektywność .
Marta Brożyna
Aleksandra Budrewicz
Wiktoria Szabunia
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz